‘Pas als ik de paukenslagen en het ‘Jauchzet frohlocket’ van het koor in het eerste deel van het Weihnachtsoratorium heb gehoord, is het voor mij Kerstmis.’ Van dit speciale gevoel wil Ben Coelman, hoofd publiciteit en educatie van de Nationale Reisopera in Enschede, graag anderen deelgenoot maken in de ‘donkere dagen voor kerst’. Op dinsdag 19 december doet hij dat met een inleiding over de achtergronden en bijzonderheden van het Weihnachtsoratorium van Bach in Het Koetshuis in Oldenzaal.
De inleiding van Coelman is onderdeel van een bijzondere avond ter voorbereiding op de uitvoeringen van het Weihnachtsoratorium in het Muziekcentrum in Enschede en de Plechelmusbasiliek in Oldenzaal, georganiseerd door de Stichting Twentse Matthäus Passion in samenwerking met het Filmhuis Oldenzaal. Deelnemers kunnen op dinsdag 19 december om 19.00 u. eerst het eerste deel van de generale repetitie van het Weihnachtsoratorium in de Plechelmusbasiliek bijwonen. Aansluitend verzorgt Ben Coelman om 20.00 u. zijn inleiding in Het Koetshuis, waarna tenslotte de documentaire ‘Holland Bachkoor op weg naar het Weihnachtsoratorium’ vertoond.
Foto: Annelies van der Vegt
Aan de hand
Ben Coelman wil met zijn inleiding met allerlei wetenswaardigheden over het werk van Bach belangstellenden ‘aan de hand meenemen’, zodat de muziek en de teksten van het Weihnachtsoratorium bij het beluisteren (nog) meer gaan leven. Zijn inleiding is naar eigen zeggen niet bedoeld als ‘Weihnachtsoratorium voor beginners’. Coelman: ‘Ik vertel allerlei dingen, die goed zijn om te weten bij het beluisteren van het Weihnachtsoratorium. Bijvoorbeeld, dat het een compilatie is van zes aanvankelijk profane cantates, die als het ware gerecycled zijn tot een religieus werk. Het was ook nooit bedoeld als concert. De zes delen werden aanvankelijk ook los van elkaar uitgevoerd in de kerk op eerste, tweede en derde kerstadag, nieuwjaarsdag, de zondag na nieuwjaar en op Driekoningen.’
Vrede
Ben Coelman noemt het Weihnachtsoratorium ‘een van de heerlijkste werken’ van Bach. ‘Niet te vergelijken met de Matthäus Passion, omdat de sfeer heel anders is. Het Weihnachtsoratorium ademt in alles: we mogen ons verheugen. De boodschap is ook: laten we in vrede met elkaar leven.’
Het Weihnachtsoratorium onder auspiciën van de Stichting Twentse Matthäus Passion kent ook dit jaar twee uitvoeringen in Twente. Op woensdag 20 december in het Muziekcentrum in Enschede en op vrijdag 22 december in de Plechelmusbasiliek in Oldenzaal. Ben Coelman heeft geen voorkeur voor een van beide locaties. ‘Ze zijn me allebei even lief. Het voordeel van het Muziekcentrum is dat je in een fijne pluchen stoel zit. De aandacht is dan anders. De ambiance van de eeuwenoude Plechelmusbasiliek is daarentegen ook wel heel bijzonder. Zo’n omgeving gaat ‘meezingen’ zeg ik altijd.’
Operacursus
Foto: Marco Borggreve
Ben Coelman is in Oldenzaal inmiddels geen onbekende onder muziekliefhebbers. Zo verzorgde hij dit jaar, op initiatief van Stadstheater De Bond in samenwerking met de Bibliotheek Oldenzaal, drie avondbijeenkomsten waar hij de belangrijkste episoden uit de geschiedenis van de opera en de typische stijlkenmerken van die periodes behandelde. Er was daarbij speciale aandacht voor de Franse opera in de 19e eeuw. De operacursus mondt uit in een bezoek aan een voorpremière van de Parelvissers van Bizet op 21 januari 2018 in het Wilminktheater in Enschede, alsmede een excursie achter de schermen van de Nederlandse Reisopera. Min of meer ter aanvulling op de operacursus worden in Stadstheater de Bond door het Filmhuis Oldenzaal op zondagmiddag 4 januari en 12 april 2018 operaregistraties in de reeks Filmtheater vertoond van opera’s die in de cursus behandeld werden (www.stadstheaterdebond.nl).
Het Weihnachtsoratorium in Enschede en Oldenzaal wordt uitgevoerd door het koor Consensus Vocalis en het orkest Musica Amphion. Het geheel staat onder leiding van Klaas Stok. De solisten zijn: Gudrun Sidonie Otto (sopraan), Margriet van Reisen (alt-countertenor), Frans Fiselier (bas) en Andreas Post (tenor). De uitvoering in het Muziekcentrum op woensdag 20 december begint om 19.30 u. Kaartverkoop via het Wilminktheater, www.wilminktheater.nl, of 053-4858500. De uitvoering in de Plechelmusbasiliek op vrijdag 22 december begint om 19.00 u. Kaartverkoop via Stadstheater De Bond, www.stadstheaterdebond.nl, of 0541-539190.